In dit eerste artikel zal ik focussen op wat voor mij nog redelijk bekend terrein is, iets wat LHBTI+-personen gemeenschappelijk hebben met vrouwen: straatintimidatie. Dit fenomeen is jammer genoeg nog altijd actueel. Zo was het op 25 november weer de Dag voor de Uitbanning van Geweld tegen Vrouwen en is er menig podcast aan gewijd. Maar, zo werd me nog duidelijker tijdens het online evenement van Jezelf op Zuid, dit is iets waar niet alleen vrouwen tegenaan lopen. Elise Rens van Jezelf op Zuid: "Wij zagen op Rotterdam Zuid eigenlijk geen uitingen van homoseksualiteit, vaak omdat mensen toch bang zijn voor nare opmerkingen." 

De eerste safe space van Jezelf op Zuid vindt online plaats. Waar in het originele plan een ruimte in een bibliotheek was bedacht, zit nu iedereen thuis achter zijn laptop. Sommigen met camera aan, maar de meeste vakjes blijven zwart. Elise Rens: “Het doel van het evenement was dat we samen konden komen en samen over een probleem konden praten dat voor veel mensen herkenbaar is. Maar ook dat we kunnen leren wat we ertegen kunnen doen.” Een van de sprekers is Laura van Fairspace, een organisatie die strijdt voor een veilige openbare ruimte en werkvloer voor zowel vrouwen als lgbtqia+-personen. Laura weet een interactieve presentatie neer te zetten waar iedereen aan meedoet.

Vier technieken om als omstander in te grijpen

In haar presentatie introduceert zij vier technieken hoe een omstander kan ingrijpen in een situatie waar sprake is van straatintimidatie. Elise: "Wij willen dat mensen niet bang hoeven te zijn op straat dat ze nare opmerkingen krijgen en als ze hier toch mee te maken krijgen, ze er niet alleen voor staan."De eerste en makkelijkste techniek is afleiding. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de dader een vraag stellen als ‘waar is de bushalte?’, maar ook fysiek tussen de twee partijen in gaan staan om het gezichtsveld te doorbreken kan al werken. Dit zal echter niet altijd de beste optie zijn.

Hiermee komt een tweede techniek in beeld: hulp bieden. Je kan het slachtoffer vragen of hij of zij hulp nodig heeft maar ook simpelweg vragen hoe het gaat. Ik sprak met Lena van de Lande, zij maakte zelf straatintimidatie mee, waarbij een man zijn geslachtsdeel liet zien, en vertelt hier openlijk over. Zij beaamt: "Mocht hij naar mij toe zijn gekomen, dan had ik het wel heel erg op prijs gesteld als mensen naar ons toe waren gekomen en bijvoorbeeld achter mij waren gaan staan, dat ik er niet alleen stond. En ook hem erop aanspreken. Wat hij doet is niet normaal, dus dan hadden ze kunnen zeggen ‘doe eens normaal’ of ‘ga eens weg’."

Met deze laatste toevoeging leidt Lena gelijk de derde techniek in die Laura met ons deelt tijdens het evenement: actie! Grijp in! Hierin is het natuurlijk belangrijk dat je jezelf niet in een gevaarlijke situatie brengt en dit zal voor de een iets makkelijker zijn dan voor de ander. Dit kan echter ook een gewenste actie zijn als de dader een vriend betreft.

Een vierde en laatste techniek die Laura behandelt is hulp halen, bijvoorbeeld als een situatie te bedreigend is om zelf erin te stappen. Dit kan betekenen dat de politie ingeschakeld wordt, maar ook een beveiliger op de hoogte stellen of een fysiek sterker iemand erbij halen kan al helpen. Lena belde na haar nare ervaring dan ook zelf de politie: "Ik was er wel oké onder, maar straks doet hij dit ook bij een jonger meisje dat hier getraumatiseerd door raakt. Daarom heb ik toch 112 gebeld." Daar werd haar verhaal gelukkig serieus genomen en zijn ze zelfs nog op zoek gegaan naar de dader. 

"Het allerergste zou ik vinden als iemand met zijn of haar partner hand in hand wil lopen en dit niet doet uit angst.

Je moet je liefde kunnen uiten en tonen, al is het maar door een simpele aanraking."

Lena: "Mijn moeder reageerde heel lief toen ik thuis kwam en vertelde ook over haar eigen ervaringen. Dat vond ik heel fijn, want hoe erg het ook is, het is wel iets wat heel veel mensen meemaken." Daarom gebruikte Lena haar verhaal om het onderwerp van straatintimidatie bespreekbaar te maken: “Ik heb het verhaal gelijk gedeeld op mijn instagram. Ik wilde hiermee awareness creëren en hiermee onder andere victim blaming wegnemen. Het leek me vreselijk als je op dat moment zo’n reactie zou krijgen." Hierna werd pas duidelijk hoe groot het probleem eigenlijk is. Niet alleen kreeg ze tientallen berichten van meiden die zelf ook vervelende ervaringen hadden, ook mannen berichtten haar dat ze geen idee hadden dat dit in deze tijd nog zo’n actueel onderwerp is. 

Deze actualiteit voor zowel LHBTI+-personen als vrouwen werd benadrukt tijdens het gehele evenement van Jezelf op Zuid. Elise: "De boodschap van onze sprekers was ‘wij accepteren straatintimidatie niet en dit moet in de toekomst beter’. Waar dit voor vrouwen betekent dat ze misschien anders gekleed de deur uit zullen gaan, heeft dit voor LHBTI+-personen een grote impact op hun liefdesleven. Elise: "Ik denk dat het heel belangrijk is dat iedereen zichzelf kan zijn op straat zonder bang te zijn om zichzelf te uiten. Het allerergste zou ik vinden als iemand met zijn of haar partner hand in hand wil lopen en dit niet doet uit angst. Je moet je liefde kunnen uiten en tonen, al is het maar door een simpele aanraking."